Đòn bẩy là một khái niệm rất quen thuộc trong tài chính doanh nghiệp, nó liên quan đến việc sử dụng nợ trong hoạt động kinh doanh để tối đa hóa lợi nhuận của doanh nghiệp. Trong đầu tư tài chính, đòn bẩy cũng là một yếu tố cực kỳ quan trọng, công cụ này có thể giúp nhà đầu tư kiếm nhiều tiền hơn tiền gốc trong thời gian ngắn, đồng thời cho phép tiêu toàn bộ tiền gốc một cách nhanh chóng. Đây là tính hai mặt của đòn bẩy.
Trong bài viết này, Chúng tôi sẽ cùng bạn làm rõ tất cả những thắc mắc cơ bản nhất về đòn bẩy và giao dịch đòn bẩy trên thị trường Forex, kênh đầu tư tài chính hấp dẫn nhất hiện nay.
Giao dịch đòn bẩy là gì?
Đòn bẩy tài chính là hành động sử dụng nợ để mua tài sản và tránh dùng quá nhiều nguồn vốn chủ sở hữu. Đòn bẩy tài chính công thức: đòn bẩy = tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu, theo đó tỷ trọng nợ càng lớn thì số tiền ký quỹ càng cao.
Nếu một công ty, khoản đầu tư hoặc bất động sản được gọi là ‘có giá trị cao’, điều đó có nghĩa là nó có tỷ trọng nợ lớn hơn vốn chủ sở hữu. Khi khoản vay này tạo ra lợi nhuận lớn hơn lãi đi kèm, nhà đầu tư đang ở một vị trí thuận lợi. Tuy nhiên, số tiền ký quỹ quá lớn luôn tồn tại rủi ro, vì có khả năng nhà đầu tư không hoàn trả được.
- Ví dụ: chỉ với khoản tiền 100$ các bạn có thể thực hiện các giao dịch có giá trị lên đến 200$, 500$, 1000$…
Đòn bẩy còn liên quan trực tiếp đến một khái niệm khác trong đầu tư tài chính, đó là margin hay ký quỹ.
Để sử dụng đòn bẩy trong các giao dịch tài chính, nhà đầu tư cần có một số tiền tối thiểu trong tài khoản, số tiền này gọi là ký quỹ. Đòn bẩy càng cao thì margin càng thấp.
- Ví dụ: để mở một giao dịch có giá trị 1,000$, số tiền ký quỹ tối thiểu hay margin là 200$, vậy thì 800$ còn lại, nhà môi giới sẽ cho các bạn vay mượn.
Đòn bẩy trong đầu tư tài chính được thể hiện dưới dạng tỷ lệ như 1:2. 1:5, 1:100, 1:500, 1:1000….
Mối quan hệ giữa tỷ lệ đòn bẩy và margin
Giao dịch ký quỹ rất phổ biến với các trader và hầu hết được sử dụng cho ba mục đích cơ bản sau:
- Mở rộng cơ sở tài sản của một công ty hoặc một cá nhân và tạo ra lợi nhuận trên vốn (đầu cơ) mạo hiểm, góp phần sự gia tăng lợi nhuận trên vốn (ROE) và thu nhập trên mỗi cổ phiếu.
- Tăng tiềm năng thu nhập.
- Giảm áp lực đóng thuế, vì ở nhiều quốc gia, chi phí lãi vay được khấu trừ thuế. Do đó, chi phí ròng cho người đi vay được giảm bớt.
Ưu và nhược điểm của giao dịch đòn bẩy trong forex
- Ưu điểm
Tối ưu hóa lợi nhuận trên số vốn nhỏ
Đây là ưu điểm dễ nhận thấy nhất của đòn bẩy. Với một số vốn nhỏ ban đầu, nhà đầu tư hoàn toàn có thể giao dịch với các vị thế có giá trị lớn hơn rất nhiều lần. Điều này cũng đồng nghĩa rằng thay vì phải trả tiền đầy đủ cho một giao dịch thì các bạn chỉ cần trả một phần nhỏ cho giá trị của giao dịch. Cho nên, đòn bẩy không chỉ có lợi thế cho trader nhỏ, vốn ít mà đây cũng là công cụ vô cùng hữu ích đối với những trader chuyên nghiệp.
Chi phí thấp
Thông thường rất nhiều trader luôn nghĩ rằng muốn tham gia giao dịch forex, cần phải có ít nhất 1.000 USD (23 triệu VND) trở lên. Tuy nhiên, chính nhờ đòn bẩy đã giúp cho trader có thể chạm tay vào forex chỉ từ 1 USD tương đương với 1 ổ bánh mì!
- Nhược điểm
Nhược điểm lớn nhất của đòn bẩy chính là ở yếu tố rủi ro, khuếch đại thua lỗ. Đòn bẩy giúp gia tăng lợi nhuận lên bao nhiêu lần nếu giao dịch thành công thì cũng sẽ khuếch đại thua lỗ lên bấy nhiêu lần nếu giao dịch thất bại. Sử dụng tỷ lệ đòn bẩy càng cao thì rủi ro càng lớn.
Cách thức hoạt động của đòn bẩy trong giao dịch forex
Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách mà đòn bẩy sẽ hoạt động thông qua việc so sánh giao dịch có sử dụng đòn bẩy và không sử dụng đòn bẩy.
Ví dụ: tài khoản của bạn có số dư hiện tại là 2000$. Tỷ lệ đòn bẩy của tài khoản là 1:500.
- Trường hợp 1: không sử dụng đòn bẩy
Giả sử bạn đặt mua 0.2 lots cặp USD/CAD. 0.2 lots = 20,000 USD, số tiền ký quỹ tối thiểu cho lệnh này là 20,000$, trong khi tài khoản của bạn chỉ có 2000$ ? giao dịch không thực hiện được.
Lúc này, bạn giảm khối lượng giao dịch xuống còn 0.01 lots = 1000 USD, số tiền ký quỹ tối thiểu là 1000$.
Nếu giá tăng và giao dịch của bạn thắng 100 pip, lợi nhuận của lệnh sẽ = khối lượng lệnh x số pip thắng x giá trị pip = 1000 x 100 x (0.0001/1.13200) = 8.83$, với 1.13200 là tỷ giá cặp USD/CAD lúc đóng lệnh.
Nếu giá giảm và giao dịch của bạn thua 30 pips, số tiền thua lỗ của lệnh là 1000 x 30 x (0.0001/1.11900) = 3.36$, với 1.11900 là tỷ giá USD/CAD lúc đóng lệnh.
- Trường hợp 2: sử dụng đòn bẩy
Cũng với số tiền ký quỹ là 1000$ nhưng bạn sử dụng tỷ lệ đòn bẩy 1:100 thì khối lượng mà bạn có thể giao dịch được lúc này sẽ là 1 lots.
Nếu giá tăng và bạn thắng 100 pips, lợi nhuận của lệnh là 100,000 x 100 x (0.0001/1.13200) = 883$.
Ngược lại, nếu giá giảm và bạn thua 30 pips, thua lỗ của lệnh là 100,000 x 30 x (0.0001/1.11900) = 336$.
So với việc không sử dụng đòn bẩy thì khi dùng đòn bẩy với tỷ lệ 1:100, cũng với số tiền 1,000$ nhưng các bạn được giao dịch với lệnh có giá trị gấp 100 lần, tối đa hóa lợi nhuận lên 100 lần và đồng thời, nếu thất bại, thua lỗ cũng tăng lên gấp 100 lần.
Sử dụng đòn bẩy càng cao thì lợi nhuận có được sẽ càng lớn nhưng rủi ro cũng sẽ lớn theo tương ứng. Chính vì thế mà đòn bẩy luôn được xem là con dao 2 lưỡi trong đầu tư tài chính.
Cách sử dụng đòn bẩy phù hợp trong giao dịch forex
Với tính chất của thị trường ngoại hối thì tất nhiên, sẽ không có trường hợp “nên hay không nên sử dụng đòn bẩy” mà phải là “nên sử dụng đòn bẩy bao nhiêu là hợp lý?”
Thứ nhất, nếu các bạn là một người thích sự an toàn thì đòn bẩy, dù cao hay thấp cũng sẽ không phù hợp, cho nên thị trường forex không dành cho bạn.
Ngược lại, nếu bạn thích mạo hiểm thì thị trường forex rất phù hợp, nhưng việc sử dụng tỷ lệ đòn bẩy bao nhiêu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như kinh nghiệm, nguồn vốn và mục tiêu lợi nhuận.
Nếu trader mới, vốn ít và chưa có nhiều kinh nghiệm, bạn nên sử dụng tỷ lệ đòn bẩy thấp. Đây là cách giúp các bạn có thể trải nghiệm điều kiện giao dịch sàn forex cung cấp, làm quen dần với thị trường, luyện tập các phương pháp, chiến lược giao dịch mà không sợ gặp rủi ro cao.
Trong giao dịch forex, không có quy chuẩn cụ thể về một tỷ lệ đòn bẩy được cho là cao hay thấp. Với một người có mức độ chấp nhận rủi ro thấp thì 1:100 cũng là quá cao, nhưng với một người có mức độ chấp nhận rủi ro cao thì 1:500 vẫn là bình thường.
Với kinh nghiệm của mình, chúng tôi xếp các tỷ lệ từ 1:500 trở lên là đòn bẩy cao, các bạn, những trader mới chỉ nên giao dịch với tỷ lệ đòn bẩy không quá 1:100.
Ngược lại, với những trader chuyên nghiệp, họ có mục tiêu lợi nhuận cao hơn, họ có đủ kinh nghiệm để đối phó với những biến động của thị trường, họ có chiến lược giao dịch hiệu quả, nên họ có thể sử dụng một tỷ lệ đòn bẩy cao hơn để đạt được mục tiêu lợi nhuận nhanh hơn.
Lưu ý tránh bị cháy tài khoản khi giao dịch đòn bẩy
- Luôn đặt stop loss và take profit
Bạn biết đấy, đòn bẩy khiến cho lợi nhuận tăng lên nhiều lần nhưng nếu thua lỗ thì số tiền mất đi cũng sẽ tăng lên tương ứng. Nếu không đặt stop loss, liệu các bạn có kịp thời đóng lệnh khi thị trường đi ngược xu hướng dự đoán hay sẽ chần chừ, cho rằng nó sẽ nhanh chóng đi đúng trở lại? Nếu may mắn thì các bạn có thể đảo ngược tình thế, ngược lại thì sao?, bạn sẽ mất nhiều tiền hơn. Stop loss sẽ giới hạn khoản lỗ ở một mức cố định, điều này giúp hạn chế tổn thất trong trường hợp giá đi ngược hướng dự đoán và biến động mạnh, làm cho bạn không thể kịp thời đóng lệnh lại.
Hãy đặt mục tiêu lợi nhuận cho mỗi giao dịch bằng cách thiết lập take profit. Hãy cảm thấy hài lòng với số lợi nhuận đã đạt được, đừng cố gắng “ăn thêm xíu nữa”, thị trường sẽ không bao giờ làm hài lòng ai cả.
- Sử dụng đòn bẩy hợp lý, kết hợp khối lượng giao dịch phù hợp
Với đòn bẩy, các bạn được giao dịch lệnh có giá trị lớn hơn so với số vốn trong tài khoản nhưng không vì thế mà các bạn có thể thoải mái đặt lệnh khối lượng lớn. Với một tỷ lệ đòn bẩy cố định, nếu giao dịch khối lượng càng lớn thì số tiền ký quỹ càng lớn, lợi nhuận càng lớn nhưng rủi ro cũng càng cao. Để xác định khối lượng giao dịch trong chiến lược này, các bạn có thể áp dụng một số kỹ thuật quản lý vốn hiệu quả như công thức Kelly hay quy tắc giao dịch 2% của những trader chuyên nghiệp…
Hy vọng rằng với những gì chia sẻ trong bài viết này, bạn có thể hiểu rõ hơn về đòn bẩy và cách thức hoạt động của nó trong thị trường Forex. Để chọn được tỷ lệ đòn bẩy phù hợp nhất, bạn nên xác định rõ các yếu tố như nhu cầu, mục tiêu lợi nhuận, khả năng chấp nhận rủi ro, kinh nghiệm giao dịch và nguồn vốn. Đồng thời, đừng quên áp dụng các chiến lược quản lý rủi ro hiệu quả để giảm thiểu rủi ro do đòn bẩy gây ra.
